Değerli üyelerimiz,sitemizi ziyaret eden siz kıymetli misafirlerimiz.İslam dini kolaylıklar dinidir,çünki Hastalık ve bir zarurete binaen namazı ayakta kılamazsanız oturarak kılın,oturarak kılamazsanız yatarak kılın,yatarak kılamazsanız ima ile kılın , vücudunuzda veya herhangi bir organınızda bir hastalık veya yara varsa onun üzerine mesh edin, eğer su bulamadıysanız teyemmüm edin gibi daha birçok örneğini verebileceğimiz dinimiz gerçekten kolaylıklar dinidir.İşte bu kolaylıklardan birisi olan teyemmüm abdesti bu haftaki konumuzu oluşturmaktadır.Sizlere bu hafta teyemmüm abdestinin kelime anlamı,tarihi ve fıkhı yönleriyle nasıl bir abdest şekli olduğunu izah etmeye çalışacağım.Bu konuyu anlatırken değişik kaynaklardan yararlanarak ey iyiyi ve en doğruyu sizlere ulaştırmaya çalışacağım.ancak bizde insanız hata yapabiliriz hatalarımız veya eksiklerimiz olursa bu yazıyı okuyunca bize bildirirseniz sevinirim.
Sözlükte "bir işe yönelmek, bir şeyi kastetmek" anlamına gelen teyemmüm dinî literatürde, suyu temin etme veya kullanma imkânının bulunmadığı durumlarda hadesi yani büyük ve küçük hükmî kirliliği(Namaz abdesti,gusül abdesti) gidermek maksadıyla, temiz toprak veya yer kabuğundan sayılan bir maddeye sürülen ellerle yüzü ve iki kolu mesh etmekten ibaret hükmî temizlik demektir.
Teyemmüm Kitap ve sünnet ile sabit olan bir ibadettir.Kur'an'da teyemmüm ile ilgili olarak şöyle buyurulur: "Eğer hasta olur veya yolculukta bulunursanız, yahut biriniz ayak yolundan gelirse, yahut kadınlarla temasta bulunur da su bulamazsanız, temiz toprakla teyemmüm edin. Onunla yüzlerinize ve kollarınıza meshedin" (el-Mâide 5/6). Konu ile alakalı olarak peygamberimiz(s.a.v) efendimizde . Yer bana mescid ve temizleyici kılındı. Binaenaleyh kime namaz vakti gelirse, namazını kılsın." (Ahmed b. Hanbel) hadisi de yer cinsinden bir şeyle teyemmüm caiz olduğuna delalet eder (Ahmed Davudoğlu, Selâmet Yolları, I, 154).
Teyemmüm, Hicretin beşinci yılında meşrû kılındı. O sene şaban ayının ilk günlerinde, Huzaa kabilesinin bir oymağı olan Benî Mustalık gazasında Hz. Peygamber ile bin kadar İslâm askeri, susuz bir yerde gecelediler. Sabah namazını kılmak için abdest alacak su bulamadılar. Sabaha yakın Mâide suresinin "Temiz yere teyemmüm ediniz" mealindeki altıncı ayeti nazil oldu. Bu suretle, teyemmümle namaz kılmalarına izin verildi, teyemmüm ederek sabah namazını kıldılar.
Teyemmüm abdest ve gusül yerine geçen (1). Abdest veya gusle yetecek miktarda suyun bulunmaması.( 2). Suyu kullanmayı engelleyen fiilî bir durumun veya suyu kullanmamak için dinen geçerli bir mazeretin/engelin (vücutta yara bere gibi)bulunması.hallerinde başvurulacak bir abdest şeklidir.
TEYEMMÜM ALMAYI MÜBAH KILAN HALLER
1)Abdest ve gusle yetecek suyun hiç bulunmaması (Elde bulunan su, abdest veya gusle yetmeyecekse)
2)yürüyerek veya vasıtayla kolayca gidilip gelinebilecek bir mesafeden daha uzakta olması (Su, temizlenecek kimsenin bulunduğu yerden en az dört bin adım, yani üç kilometre uzakta bulunursa)
3)su yolunda bir tehlikenin varlığı(Yakında bulunan suyu elde etme hususunda nefse, mala, ırz ve namusa tehlike gelme hali varsa)
4)parayla su satın alma imkânının olmayışı veya fiyatının rayiç bedelin çok üstünde olması
5)suyu kullanmanın sağlık açısından tehlikeli oluşu (Suyun kullanılması durumunda hastalanma, hastalığın artması veya uzaması gibi tehlike mevcutsa)
6)suyu elde etme araç ve gerecinin bulunmayışı (Kuyudan su çekmek için ip veya kova bulunmazsa)
Bu konuda mükellef kendi karar vermeli, haklı ve geçerli bir mazeretinin bulunduğuna kanaat getirdiğinde dinin bu ruhsatından yararlanmalıdır.
TEYEMMÜM HANGİ MADDELERLE YAPILIR
(1)Temiz, kuru ve tozlu toprak
(2)Taş, kum, çakıl
(3)Tuğla, kiremit gibi maddelerle YAPILIR.
TEYEMMÜMÜN YAPILIŞI
(1)Önce besmele çekilir ve niyet ettim Allah rızası için teyemmüm abdesti
almayadiye niyet edilir.
(2)İki el, parmakları açık durumda, bir toprağa veya toprak cinsinden bir yere vurulup ileri geri çekilir.Eğer eller fazla tozlanmışsa, yan yana getirilerek hafifçe birbirine vurulur, tozlar silkelendikten sonra, bunlarla yüz mesh edilir.
(3)Eller tekrar temiz bir yere vurulur, toz tutarlarsa yine silkeleriz, daha sonra sol elin baş parmağı ayrılır diğer parmakların iç tarafıyla sağ elin dış tarafı parmak uçlarından başlanarak dirseğe kadar mesh edilir sonra sağ elin baş parmağı ayrılır, diğer parmakların iç tarafıyla sol elin dış taraf parmak uçlarından başlanarak dirseğe kadar mesh edilir
TEYEMMÜMÜN FARZLARI
(1)Niyet
(2)Elleri toprağa vurup yüzü ve kolları mesh etmek
TEYEMMÜMÜ BOZAN SEYLER
(1)Abdesti bozan veya guslü gerektiren haller teyemmümü de bozar, hükümsüz bırakır. Teyemmümü mübah kılan özrün ortadan kalkmasıyla da teyemmüm bozulur. Meselâ su bulunmadığından veya hastalıktan dolayı yapılmış olan bir teyemmüm, su bulunduğu veya hastalık geçtiği anda bozulu
(2) Teyemmüm etmiş kimse, namaz içindeyken su bulursa,namazı bozulur. Abdest alıp namazı yeniden kılması gerekir